Nội dung bài viết
Polkadot là gì?
Polkadot network là nền tảng blockchain đa chuỗi và là một Layer 0 giúp các dự án blockchain kết nối, tương tác và chia sẻ dữ liệu với nhau, tạo thành mạng lưới phi tập trung. Đồng thời cung cấp tính năng bảo mật, tương tác và vận hành giúp xây dựng và phát triển nền tảng blockchain dễ dàng hơn.
Cơ chế hoạt động của Polkadot
Vấn đề và giải pháp của Polkadot:
Polkadot xử lí 2 vấn đề chính trong trong blockchain: Khả năng tương tác giữa các blockchain và khả năng mở rộng mạng lưới cho việc adoption (phổ cập). Cụ thể là:
Tương tác: Polkadot cho phép các Layer 1 giao tiếp xuyên chuỗi (cross-chain communication). Ví dụ như user có thể dùng coin A trên nhiều Layer 1 trong mạng lưới polkadot mà không cần dùng tới bridge chain. Nhờ vậy chi phí giao dịch giảm, thao tác nhanh và đơn giản hơn.
Mở rộng: Với khả năng kết nối lên tới 100 Layer-1 blockchain với tốc độ 1500 TPS (1500 giao dịch trong 1s), trong khi Ethereum chỉ có 3 TPS thôi. Ngoài ra, Ethereum xử lý giao dịch theo trình tự từng cái một, nhưng Polkadot thực hiện giao dịch song song – xử lí nhiều giao dịch cùng lúc, nhờ vậy mà tốc độ nhanh hơn và phí giao dịch thấp hơn.
Hệ thống mạng lưới Polkadot: Relay Chain – Parachain – Parathread – Bridge
Cấu trúc mạng lưới có 4 thành phần chính: Relay Chain (main chain), Parachain (các nền tảng blockchain – không nhất thiết phải là Layer 1), Parathread và Bridge.
Relay Chain
Là trung tâm của mạng lưới Polkadot, hay còn được gọi là Layer-0 Metaprotocol, giúp kết nối các validators của các Parachains và có trách nhiệm bảo vệ và duy trì hệ sinh thái Parachains. Ngoài ra, Relay Chain có thể vận hành tới 100 Parachains hoặc 10000 Parathreads.
Parachain
Là các nền tảng blockchain độc lập được xây dựng dựa trên Substrate – nền tảng xây dựng Parachain được phát triển bởi Polkadot. Các dự án blockchain muốn tham gia vào Polakdot network và trở thành Parachains thì tham gia đấu giá để có được parachian slot – Candle Parachain Slot Auction, vì slots có giới hạn (100-250). Các dự án có nhiều bonding DOT nhất sẽ giành được Parachain slot.
Bonding: Giống như các cơ chế staking trên thị trường, các Parachains sẽ có validators, khi bạn chọn validator để stake, DOT của bạn sẽ bị khoá trong 1 khoảng thời gian nhất định. Đó gọi là bonding. Khi tham gia Auction, các dự án sẽ tìm cách khiến user chọn validator của họ để stake.
Bên dưới là những dự án giành được Parachain slots vào tháng 3/2022 vừa rồi, cao nhất là Acala Network và Moonbeam.
Parathread
Với dự án nhỏ chưa đủ vốn sẽ không thể tham gia Parachain Slot Auction do phải có lượng bonding DOT đủ lớn để chiến thắng, nhưng họ có thể trở thành Parathread. Parathread sử dụng mô hình “pay-as-you-go” (xài tới đâu trả tới đó), các Parathreads sẽ đấu thầu (bid) cho giao dịch (transaction), ai bid cao nhất thì validators sẽ xử lí lệnh giao dịch đó.
Như vậy thì các dự án sẽ không phải có khoản tiền lớn từ đầu mà chỉ khi cần xử lý giao dịch thì mới phải trả tiền thôi. Nhờ vậy mà nhiều dự án tham gia vào Polkadot hơn dù không tham gia Auction.
Tuy nhiên, Parathreads sử dụng bid transaction giống như Ethereum, tức là xử lí giao dịch từng cái một – trong thời thời điểm giao dịch cao thì sẽ tắc nghẽn và gas fee tăng. Còn Parachains thì không cần bid nên giao dịch sẽ nhanh, rẻ và ổn định hơn. Như bạn thấy, tuỳ vào giá tiền mà Parachain và Parathread có ưu điểm khác nhau.
Bridge
Mảnh ghép cuối cùng là Bridge: cho phép các nền tảng blockchain khác kết nối với Polkadot thông qua Parachains (Parachains Bridge slot).
Nominated Proof-of-Stake
Polkadot sử dụng Nominated Proof-of-Stake (NPoS) có cơ chế vận hành giống như Delegeted Proof-of Stake (DPoS). Bạn stake DOT của mình cho các validators và nhận phần thưởng tương xứng với phần trăm DOT mình sở hữu. Điểm khác biệt của NPoS là các validator sẽ được chọn ngẫu nhiên mỗi 4h để nhận phần thưởng.
Ví dụ: Có 10 validators nhưng sẽ chỉ có 5 người được chọn để validate mỗi 4h, chỉ ai stake DOT vào 5 người này mới nhận được phần thưởng. Polkadot đảm bảo dùng thuật toán xác suất của họ thì phần thưởng sẽ được chia đều cho tất cả validators.
Kusama Network
Kusama cũng được tạo ra bởi đội ngũ Polkadot và được tạo ra nhằm mục đích đảm bảo tính an toàn cho người tham gia. Các dự án trong thời gian testnet sẽ thử nghiệm và kiểm tra khả năng vận hành của DApps trước khi chạy chính thức trên Polkadot.
Vì vậy, những dự án có thể khắc phục các lỗi hoặc cải thiện hơn trong quá trình chạy thử vì Kusama Network có cơ cấu giống hệt Polakdot Network.
Tình hình Polkadot trong Quý 2/2022
Cùng với những biến động lớn gần đây trên thị trường, Polkadot Market Cap giảm còn khoảng 8 tỷ dollar vào cuối Q2/2022, giảm 15 tỷ dollar so với đầu quý và giảm 29 tỷ dollar so với ATH (all-time-high) vào tháng 11/2021.
Tuy Market Cap giảm nhưng Polkadot vẫn duy trì được lượng user hằng tháng. Q2 có lượng user trung bình hằng tháng là 145000 (77000 active users và 68000 new users), Q1 có lượng user trung bình hằng tháng là 149000 (56000 active users và 92000 new users).
Trung bình số lượng DOT giao dịch của Q1 và Q2 cũng tương đương nhau, trung bình 293 triệu DOT được giao dịch vào Q2 và 288 triệu DOT vào Q1.
Số lượng DOT được staking vẫn duy trì ở mức 54%-56% so với tổng lượng cung. Tỷ lệ lạm phát cuối Q2 là 2.4%.
Trong Q2, có thêm 7 parachains được thêm vào Polkadot và hiện tại đã có 20 parachains chiến thắng trong parachain slot auction, với tổng lượng bonding DOT là 131 triệu dollar (11% tổng lượng cung của DOT). Polkadot cũng có lịch auction cho tháng 2/2023 với 21 dự án tham gia.
Trong 20 parachains, 11 dự án là Defi, 3 dự án là nền tảng smart contract và 6 dự án là hạ tầng kĩ thuật cho Web3.
Ngoài ra, Polakdot còn có 1 số hoạt động đáng chú ý khác:
Polkadot ra mắt sách Polkadot for Beginners: A non-technical guide to decentralization, blockchains & Polkadot.
Tổ chức cuộc thi hackathon đầu tiên ở New York – Polkadot Hacker House vào ngày 29-30 tháng 6.
Community call: Community call mỗi tháng sẽ cập nhập tin tức mới về Polkadot và Kusama, đồng thời cho phép các team builder giới thiệu dự án của họ tới cộng đồng. Nội dung được record và upload trên youtube, còn bản tóm tắt được đăng trên tài khoản Twitter của Polkadot.
Sự ra mắt của cộng nghệ mới – Cross-Consensus Message Format (XCM), không ngừng ở việc giao tiếp đa chuỗi (cross-chain communicationm, với XCM thì các Parachains có thể giao tiếp đa cơ chế đồng thuận (cross-consensus communication).
Kết luận
Tuy trải qua nhiều biến động lớn trên thị trường và Market Cap có suy giảm, Polkadot vẫn duy trì được những chỉ số quan trọng khác: số lượng users, khối lượng giao dịch của DOT, số lượng staking DOT và chỉ số lạm phát.
Polkadot cũng thức hiện ra sách, tổ chức hackathon và phát triển công nghệ mới (XCM) giúp thu hút thêm nhiều developer đến xây dựng trên Polkadot. Ngoài ra cũng có các hoạt động kết nối và phát triển cộng động như community call, youtube và newsletter.
Tuy thị trường có nhiều tin xấu, nhưng Polkadot vẫn đang duy được trì sự ổn định suốt 2 quý của 2022 và tiếp tục kế hoạch thu hút thêm nhiều users và builder đến với mạng lưới của mình.
Mình mong qua bài viết này, bạn đã hiểu hơn rõ hơn và có được bức tranh tổng thể về Polkadot hiện tại. Hãy để lại comment ngay phía dưới để chia sẻ và thảo luận cùng Defilearn nhé!
Join the Defi Learn community:
Website | Twitter | Tiktok | Youtube | Facebook
