Sự phát triển của các mạng xã hội trên toàn cầu trao quyền cho các tập đoàn công nghệ với quyền lực tập trung có thể lạm dụng dữ liệu, vi phạm quyền riêng tư và áp đặt kiểm duyệt lên người dùng.
Bối cảnh mạng xã hội web2 hiện tại đang đi ngược lại với nguyên tắc cơ bản của World Wide Web là phân quyền thông tin trên quy mô lớn.
Một mạng xã hội phù hợp trong thời đại web 3.0 cần các tiêu chí :
– Phi tập trung
– Không kiểm duyệt
– Người dùng tự chủ dữ liệu.
Nội dung bài viết
Social Graph – Biểu đồ xã hội là gì ?
Con người xây dựng các mối quan hệ xã hội trên mạng xã hội họ tham gia (kết bạn trên facebook, follow trên Twitter… ). Tập hợp các kết nối xã hội này tạo thành biểu đồ xã hội.
Các công ty sỡ hữu các mạng xã hội web2 như Facebook, Twitter, Tiktok … cũng sỡ hữu luôn biểu đồ xã hội của người dùng. Họ có toàn quyền truy cập và kiếm tiền từ đó
Trên web2, users không sỡ hữu biểu đồ xã hội cá nhân của riêng mình, nên khi di chuyển sang mạng xã hội khác, họ phải xây dựng lại các kết nối từ đầu.
Để giải quyết vấn đề này thì các Giao thức Social graph ra đời, giúp:
– Biến biểu đồ xã hội thành tài sản cá nhân => users di chuyển từ mạng xã hội này sang mạng xã hội khác mà vẫn giữ lại các kết nối xã hội ( bạn bè, folower …).
– Tự chủ phần nào của dữ liệu cá nhân được chia sẻ, phần nào không.
Ngoài ra, các giao thức này còn là cơ sở hạ tầng để các Social Dapp được tích hợp và phát triển trên đó.
Có thể nói, Decentralize Social graph là phần quan trọng nhất để các mạng xã hội web3 được phát triển.
Các giao thức biểu đồ xã hội nổi bật
Lens protocol
Blockchain: Polygon
Team: Stani Kulechov, đồng thời là nhà sáng lập của Aave Protocol, giao thức lending hàng đầu trong defi.
Investor: FTX venture, số tiền cụ thể chưa được tiết lộ
Hệ sinh thái
Lens protocol là dự án được biết đến nhiều nhất trong mảng này. Hệ sinh thái đã có đầy đủ các mảnh ghép từ Social media, tools, infrastrcture, identity …
Các dự án nổi bật:
Lenster.xyz : “Twitter web3”
Lenstube: “Youtube web3”
ORB: Decentralize social media app
Phaver: Share to earn platform.
Lens đang là hệ sinh thái đi đầu trong việc xây dựng các mạng xã hội phiên bản web3 trên blockchain.
Cyber Connect
Blockchain: Multichain ( ETH, BSC, SOL …)
Team: Wilson, Ryan, Shiyu, và Zhimao đồng sáng lập vào năm 2021. Team đã từng có kinh nghiệm tham gia phát triển blockchain Lino cũng như DLive.tv – nền tảng phát trực tiếp trên blockchain lớn nhất. Vào thời kỳ đỉnh cao DLive có hơn 1 triệu người dùng hoạt động hàng ngày
Investor: Gọi được 15M$ vòng Series A từ các quỹ : Multicoin Capital, Animoca Brands, Sky9 Capital, Delphi Digital, Binance labs …
Hệ sinh thái
Cyber Connect bắt đầu bằng cách tự xây dựng các sản phẩm phục vụ cho tệp web3 users là các investor sẵn có trong thị trường.
Link3 – 1 mạng xã hội giống như LinkedIn dành cho web3 users. Các dự án cũng đang dần sử dụng Link3 thay thế cho Link.tree
Link3 event planer : Bộ toolkit giúp các dự án tổ chức và quản lý AMA, Communitycall và phát hành token WEST( sounbound token) cho users như 1 bằng chứng tham gia.
Hiện tại có hơn 900 partner đang sử dụng các sản phẩm này.
Cyber Conect đang bắt đầu mở rộng hệ sinh thái bằng cách phối hợp với BNB chain tổ chức Social hackathon, thu hút các Social Dapp xây dựng trên giao thức.
Deso – Decentralize Social
Blockchain: Deso
Team : Deso foundation, gồm nhiều thành viên từng làm việc tại các công ty công nghệ lớn như Google, Meta, Printest …
Investor : DeSo đã gọi vốn thành công 200M$ từ 22 nhà đầu tư a16z, Coinbase Ventures, Sequoia, Winklevoss Capital, Polychain Capital, Pantera Capital…
Đây là dự án duy nhất đã ra token và tự build trên blockchain riêng. $DESO đang được list trên Coinbase với market cap ~100M.
Hệ sinh thái
Giống như Lens, hệ sinh thái của Deso cũng đã tương đối đầy đủ các mảnh ghép cơ bản và có được 1 lượng users tăng trưởng ổn định.
Các dự án nổi bật:
Dimond: “Decentralized Twitter”
Deso chat: “Decentralized Telegram”
Deso foundation cũng đã cam kết sử dụng 50M$ từ tiền được đầu tư để phát triển hệ sinh thái.
Một số giao thức Social graph khác
farcaster.xyz, relationlabs.ai, gm.xyz, useorbis.com
7. Tổng kết
Mặc dù chưa thu hút được sự chú ý của đa số nhà đầu tư, tuy nhiên mảng Social token đang có rất nhiều builders với nhiều dự án chất lượng để phục vụ cho số lượng web3 users đang bùng nổ qua từng năm.
Trong đó Social graph là phần quan trọng nhất, có thể đem lại cơ hội đầu tư lớn khi social token trở thành trend lớn như Defi trong mùa uptrend tiếp theo.
Join the Defi Learn community:
Website | Twitter | Tiktok | Youtube | Facebook