Vừa qua, Zksync đã thông báo ra mắt mạng Era Mainet, chính thức phát triển mở đầu cho một hệ sinh thái Layer 2 mới với công nghệ Zero-Knowledge Proof. Cùng mình tìm hiểu thêm về dự án Zksync và cơ hội đầu tư vào hệ sinh thái này nhé!
gm zkEVM! ??
zkSync Era Mainnet Alpha is now open to all users.
Developers, projects, and users can now experience the power of zkEVM.Read more: https://t.co/pL5PuZqanu
1/11 pic.twitter.com/oS6dwmXzeB
— zkSync ∎ (@zksync) March 24, 2023
Nội dung bài viết
Zksync là gì?
zkSync là một giải pháp mở rộng Layer-2 nhằm vào việc giảm chi phí, tăng tốc độ xử lý giao dịch trong khi vẫn thừa hưởng tính bảo mật của Ethereum. Zksync sử dụng công nghệ ZK Rollups để thực hiện các giao dịch mà không cần phải để lộ thông tin cho Layer 1 nhằm bảo mật riêng tư cho người dùng.
Hướng dẫn cách trải nghiệm và nhận airdrop Zksync: https://defilearn.net/huong-dan-trai-nghiem-zksync-era-mainnet-alpha/
Zk-rollup là một trong những giải pháp mở rộng Layer 2 cho Ethereum, trong đó phổ biến nhất là Optimistic Rollup được sử dụng bởi Optimism và Arbitrum. Một số những lợi thế của Zk-rollup so với Optimistic Rollup:
- Tốc độ rút tài sản trong các nền tảng nhanh chóng hơn
- Tính bảo mật cao hơn, tránh các cuộc tấn công blockchain 51%
- Hỗ trợ giao dịch ẩn danh
- Hỗ trợ account abstraction
Tuy nhiên thì chi phí giao dịch của Zk-rollup sẽ có thể đắt hơn, cũng như giao dịch sẽ chậm hơn so với các hệ sinh thái sử dụng Optimistic Rollup như Arbitrum hay Optimism. Nhưng theo quan điểm của Founder Ethereum, Vitalik nhận định rằng Zk-rollup mới là “kẻ có thể thay đổi cuộc chơi” và sớm đánh bại Optimistic.
Nên vì vậy, chúng ta có thể sẽ có một số các đặc điểm nổi bật của Zksync như:
- Phí giao dịch thấp hơn 50 lần so với mạng lưới chính trên Ethereum.
- Thân thiện với smart contracts.
- Bảo vệ được hơn 5 triệu giao dịch.
- Số lượng giao dịch có thể thực hiện mỗi giây: 300 TPS.
- Tính năng Account Abstraction
Đội ngũ phát triển
Zksync được xây dựng bởi Matter Labs, được thành lập vào cuối năm 2019, đặt trụ sở chính ở Berlin và bắt đầu giới thiệu dự án zkSync vào năm 2020.
Matter Labs được sáng lập bởi 2 thành viên: Alexandr Vlasov và Alex Gluchowski.
Alex Gluchowski là một kĩ sư phần mềm với kinh nghiệm 19 năm, ông đã làm CTO cho một vài công ty công nghệ, trong đó có một công ty chuyên về Ethereum R&D trước khi bắt đầu dồn tâm huyết cho zkSync.
Quỹ đầu tư
Những vòng gọi vốn gần đây nhất từ zkSync:
- Series A (T3/2021): $6M từ Binance, Coinbase Ventures, Balancer, Aave, Curve,…
- Series B (T11/2021): $50M từ a16z, Blockchain.com, Crypto.com, Bybit, Consensys, OKEx, Covalent,…
- Tháng 1/2022, Matter Labs đã được thông qua khoản đầu tư trị giá $200M từ BitDAO để xây dựng hệ sinh thái zkSync.
- Series C (T11/2022): $200M từ Blockchain Capital và Dragonfly. LightSpeed Venture Partners, Variant và a16z.
Như vậy, Zksync đã gọi tổng vốn lên tới $458M đến từ hầu hết các quỹ đầu tư nổi tiếng nhằm xây dựng hệ sinh thái. Điểm đặc biệt ở đây là việc có rất nhiều các sàn CEX lớn (Binance, Coinbase, Huobi) và cả những cái tên gạo cội trong làng DeFi (Curve, Aave, Balancer,…). Điều này sẽ giúp cho zkSync sẽ nhanh chóng được tích hợp ở cả các sàn tập trung và ở các sàn phi tập trung để thu hút dòng tiền một cách nhanh chóng.
Hệ sinh thái Zksync và các mảnh ghép hiện tại
Anh em có thể khám phá hệ sinh thái và sử dụng các dapp trên: https://ecosystem.zksync.io/
Hiện tại đã có hơn 60 dự án đã live trên Zksync Era Mainnet, tuy nhiên thì hầu hết các dự án vẫn đang ở trong giai đoạn testnet, beta, hoặc chưa ra mắt token. Mình đánh giá hệ Zksync vẫn đang trong giai đoạn sơ khởi và cần phải tích cực thu hút các developers xây dựng nhằm kéo dòng tiền trong tương lai.
Cùng mình điểm qua một số dự án nổi bật và native trong từng mảng ở thời điểm hiện tại nhé (T3/2023)
1. DEX
Sàn giao dịch phi tập trung là một mảng cực kì quan trọng. Hiện anh em chúng ta có một số dự án như:
- Zigzag: là một sàn giao dịch phi tập trung orderbook trên Zksync và Arbitrum. Đây là một dự án OG đã được xây dựng sớm trên Zksync Lite (và đã chuyển qua Zksync Era). Kể từ thời điểm mainnet thì dự án đã có được tổng khối lượng giao dịch gần $1B.
- Mute: sàn giao dịch phi tập trung AMM với đầy đủ các tính năng như: swap, add liquidity, farming và bond
- Syncswap: dự án sàn AMM tương tự như Mute với TVL lớn nhất trên Zksync Era ($4,7M)
- SpaceFi: sàn Dex và launchpad trên Zksync và Evmos
- Phezzan: dự án sàn dex phái sinh phi tập trung
2. Lending
Lending cũng là một mảng DeFi hết sức quan trọng nhằm gia tăng hiệu quả sử dụng vốn trong hệ. Một số dự án lending native đang được xây dựng như:
- Nexon Finance: Nền tảng lending và borrowing chi phí thấp và tối ưu nguồn vốn trên Zksync. Hiện tại dự án mới chỉ trong giai đoạn testnet.
3. NFT/Game/SocialFi
- Zkapes: bộ sưu tập 9,999 NFT Ape đầu tiên trên hệ sinh thái Zksync. Không chỉ NFT, dự án còn hứa hẹn sẽ mang lại một metaverse bao gồm các sản phẩm khác nhau trong hệ như NFT Dex, Ape Bank, Ape domains.
- Zkcasino: dự án on-chain casino được xây dựng bởi zigzag Labs
4. Bridges
Cầu nối là một mảng cực kì quan trọng và không thể thiếu nhằm đón dòng tiền của người dùng từ nhiều các hệ sinh thái khác nhau đến Zksync. Hiện chúng ta có một số dự án nổi bật đang support cầu nối tới Zksync Era như Orbiter Finance, Multichain và Hop protocol.
Đánh giá sơ bộ
Hiện tại hệ sinh thái zksync đã khá đầy đủ các mảnh ghép để người dùng sử dụng, tuy nhiên chúng ta vẫn chưa có nhiều các dự native nổi bật trên hệ (nhưng dự án được xây dựng từ ban đầu ngay trên Zksync chứ không phải dự án multichain). Chính những dự án này sẽ giúp zksync nở rộ hơn nữa. Nếu có những dự án nào tiềm lực đủ mạnh để dẫn đầu một trong những mảng quan trọng trên sẽ là một cơ hội đầu tư tốt trên hệ sinh thái sơ khai này.
Hiện tại, xét về mảng Dex – mảng cơ bản của DeFi thì Zigzag đang làm khá tốt vai trò của mình với tổng volume đạt gần 1 tỷ đô. Ngoài ra các dự án Dex như Mute hay Syncswap cũng đang có TVL tăng mạnh trong thời gian gần đây. Chúng ta sẽ sớm có cuộc cạnh tranh nổ ra để xem dự án nào sẽ là dex hàng đầu trên Zksync.
Những mảng khác của DeFi như lending, phái sinh, stablecoin vẫn còn ít dự án và trong giai đoạn testnet => hệ sinh thái vẫn chưa điều kiện để đón dòng tiền ổn định.
Mảng liên quan đến giải trí như Game, mạng xã hội hoặc nghệ thuật như NFT cũng đang được đưa vào các giai đoạn thử nghiệm ở chế độ nhà phát triển và sớm tiến hành.
Kết luận và dự phóng
Zksync là một hệ sinh thái Layer 2 của Ethereum đang được kỳ vọng rất nhiều vì sử dụng công nghệ Zk-rollup – công nghệ được cha đẻ Ethereum ủng hộ mạnh mẽ. Ngoài ra dự án cũng đã nhận được gần 1 tỷ đô vốn đầu tư từ rất nhiều các quỹ đầu tư tiếng tăm trên thị trường.
Về đường lối phát triển tiếp theo của Zksync, đội ngũ phát triển sẽ cần phải khuyến khích và tăng cường phát triển đầy đủ các mảnh ghép cơ bản của Defi như phái sinh, lending, stablecoins để có thể đón dòng tiền từ người dùng. Ngoài ra, việc tích hợp cầu nối đến từ các sàn CEX lớn sẽ giúp Zksync trực tiếp thu hút lượng người dùng lớn về cho hệ sinh thái của họ qua các cổng nạp/rút. Qua đó thì dòng tiền trên hệ sẽ phát triển bền vững hơn.
Hi vọng anh em đã nắm rõ chi tiết toàn cảnh hệ sinh thái Zksync hiện tại và có thể đề ra chiến lược đầu tư hợp lý cho mình.
Join the Defi Learn community:
Website | Twitter | Tiktok | Youtube | Facebook